سه ویژگی نور، یعنی کیفیت نور (طیف نور)، طول دوره زمانی نور (فتویسم) و کمیت نور (شدت نور) در رشد و نمو و تولید محصولات گیاهی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارهستند و این عوامل باید به طور همزمان تنظیم شوند تا نور بتواند بهترین اثر خود را بر روی رشد و محصول‌دهی گیاه داشته باشد. در این قسمت به عامل دوم یعنی طول دوره تابش نوری می‌پردازیم.
یکی از فاکتورهای مهم در رشد گیاهان گلخانه ای ، طول دوره تابش نور میباشد. در رابطه با عامل نور ، آشنایی با طول دوره نوری یا فتویسم بویژه زمانی که هدف کشت گلهای شاخه بریده باشد حائز اهمیت است. طول دوره روشنایی و تاریکی روی جوانه‌زنی بذر، ریشه‌زایی، رشد و نمو گیاه، زمان گلدهی و بار‌دهی تأثیر فراوانی دارد. گیاهان ازاین نظر به سه دسته روز کوتاه، روز بلند و روز خنثی(بی‌تفاوت) تقسیم‌بندی می‌شوند.
1- گیاهان روز بلند: این دسته گیاهان برای ورود به مرحله رشد زایشی و گل دهی ، بین 10 تا 14 ساعت به نور احتیاج دارند. جوانه‌‌های گیاه و گلهای آن زمانی ایجاد می‌شوند که شبها کوتاه باشند. گاهی فرآیند نوردهی و شکست تاریکی در شبها و در فصلهای سرد زمستان و پاییز و ایجاد نور برای چند ساعت بصورت مصنوعی، اهداف مورد نظر را عملی خواهد کرد. در فصول گرم سال نیز جهت کاهش دما بوسیله توری سایه انداز ، باید از شید گلخانه با درصد سایه اندازی کم یا متوسط استفاده کرد. گیاهان فصلی تابستانه نظیر اطلسی، مینا، ناز و میمون نمونه‌هایی از گیاهان روز بلند می‌باشند. گل مینا در شرایط شب‌های بلند فقط رشد داشته و ساقه‌‌های آن طویل میشود. در اثر افزایش طول دوره تاریکی فرایند رشد گیاهانی مثل رز و ارکیده متوقف، اندازه گل‌ها کوچک شده ، ساقه‌‌ها ظریف و طول گیاه به طور غیر طبیعی کوتاه میشود که از لحاظ اقتصادی بر روی بازارپسندی این گیاهان تأثیر منفی می‌گذارد.
2- گیاهان روز کوتاه: این گیاهان در نقطه مقابل گیاهان روز بلند قرار می‌گیرند و برای ورود به مرحله رشد زایشی و گلدهی به طول روز کمتر از 12 ساعت نیاز دارند ( در واقع نیاز بیشترشان به تاریکی است). در ایران با توجه به اینکه روزهای آفتابی خیلی زیاد و طولانی است باید نیاز نوری گیاه بدرستی شناخته شود تا گیاه در طی روزهای بلند از رشد زایشی و رویشی مطلوبی برخوردار باشد. فلذا با کاهش ساعات روشنایی و ایجاد سایه‌های طولانی به وسیله کشیدن شید گلخانه ای یا توری سایبان با درصد سایه اندازی بالا بر روی پوشش گلخانه، گیاهان روز کوتاه را وارد مرحله گلدهی می‌کنند. از نمونه های گیاهان روز کوتاه ، گل داوودی است که برای گلدهی حداقل به 12 ساعت تاریکی نیاز دارد که این امر از اوایل مهر به بعد صورت می‌گیرد و قبل از آن گیاه فقط رشد رویشی خواهد داشت.
3- گیاهان بی‌تفاوت یا روز خنثی: این گیاهان حساسیتی نسبت به طول روز ندارند و در تمام طول سال گلدهی می‌کنند و برای نگهداری در منزل بسیار مناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا. محصولاتی همچون خیار و گوجه‌فرنگی، فلفل و طالبی نیز از نظر نیاز نوری، بی‌تفاوت هستند و طول دوره نوری و تاریکی در گلدهی آنها تأثیری نخواهد داشت. از اینرو در فصلهای گرم سال می توان با استفاده از توری شید و سایبان گلخانه به کاهش دمای گلخانه کمک کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر به این
سایت مراجعه بفرمایید.
درباره این سایت